De bounty eilanden van de Solomon's

Alweer een week of twee geleden sinds het laatste stukje, dus hoogste tijd voor een update. Ik ben na een maand van avonturen in de wildernis weer terug in de 'beschaafde' wereld, Australië.

Na alle extremen in Papoea Nieuw Guinea gingen we naar Honiara, de hoofdstad van de Salomon Eilanden. Ook hier weer veel armoe, smerig en lelijk: een echte derdewereld stad. Maar het grote verschil hier was dat we weer relatief veilig over straat konden lopen, niet meer het gevoel dat we in een gevangenis zaten.

In Honiara hadden we slechts een week, maar door onze ervaringen in Port Moresby konden we hier redelijk snel en effectief aan de slag. Honiara is een stuk kleiner en overzichtelijker dan Port Moresby maar heeft ook grote problemen. Bijna iedereen is werkeloos, veel verslaving, criminaliteit en agressie. Dus weer een mooie uitdaging.

We begonnen met een seminar met de lokale stakeholders zoals de gezondheidsdienst, GGZ (slechts een psychiater voor het hele land), kerkleiders, jongerenwerkers, medewerkers van verschillende politieafdelingen en meer. Alle deelnemers hadden de hele week vrij gekregen voor ons bezoek dus een programma gemaakt voor de hele groep. Ook op de Salomon's zijn er erg veel mensen met psychiatrische en verslavingsproblemen maar ontbreekt goede hulpverlening. Er is geen hulp voor verslaafden en de psychiatrische kliniek is niet meer dan een klein hutje waar ze alleen poliklinische hulp wordt gegeven door de enige psychiater van de eilanden. Het lokale ziekenhuis heeft een tekort aan alles, meerdere mensen op een bed en propvolle wachtruimtes. Bij een bezoek aan de beleidmakers van de gezondheidsdienst en ministerie van Volksgezondheid hoorden we van een groot fraudeschandaal op het departement. Een aantal miljoen is verduisterd en nu is het geld simpelweg op. Er heerst een beetje een sfeer van moedeloosheid vanwege de grote problemen, corruptie en gebrek aan zo'n beetje alles.

Na de twee dagen van trainingen besloten we de werkbezoeken met de hele groep te doen zodat de partijen meer van elkaars werk zouden zien en er hopelijk een netwerk zou blijven na ons vertrek. Met zo'n twintig man op bezoek bij de alcohol en drugs afdelingen van de politie, verkeerspolitie, een school, vrouwen safehouse en een settlement. De werkbezoeken met de hele groep waren een groot succes. Ondanks dat Honiara een stuk kleiner dan Port Moresby is, werken ook hier de meeste organisaties helemaal op eigen houtje. Op de locaties deden niet alleen wij ons verhaal, maar vertelden ook de lokale partijen over hun werkzaamheden en ervaringen. Hierdoor kregen zij meer inzicht in elkaars werk en ontstonden er vrij natuurlijk samenwerkingsverbanden. Met als resultaat dat er nu een begin van een netwerk is, bestaande uit hele diverse organisaties en individuen.

Na een week vlogen we door naar het kleine eiland Gizo in het westen van de eilandengroep. Ook hier weer vergelijkbare problemen en beperkingen maar nu in een veel kleinere gemeenschap, verspreid over vele eilanden. De opzet van de week was een beetje hetzelfde als in Honiara, een openingsseminair, een dag training en werkbezoeken. Deze week was meer gericht op jongeren. In totaal hadden we zo'n vijftien deelnemers: SPVer en maatschappelijk werker van het lokale ziekenhuis, kerkvertegenwoordigers, NGO's en een aantal jeugdwerkers. De deelnemers waren erg enthousiast over de training en het verhaal over de Amsterdamse ketenunitnaanpak. Tijdens de werkbezoeken namen de deelnemers een hele actieve rol op zich. De lokale organisator van ons bezoek was zo enthousiast over het verhaal en video van de Wallenaanpak dat hij op verschillende bezoeken mijn presentatie overnam, en dat deed hij met overtuiging. Hetzelfde gebeurden met de presentaties  over verslaving. Zij maakten ons verhaal snel eigen en vertaalden het naar hun situatie. Vooral ons bezoek aan de politie leek erg nuttig. We hebben gesproken over dagbesteding/taakstraf voor de draaideurcriminelen en om de politie een integraal onderdeel te laten worden van het netwerk. Het leek erop dat ook hier de lokale politie geïnteresseerd was in samenwerking met de hulpverlening. Bijvoorbeeld ook een zorgaanbod voor criminele verslaafden ipv alleen maar straffen.

Na de bezoeken aan politie, kerk, school, ziekenhuis en een vrouwenrechtenbeweging sloten we weer af met een wrapmup meeting. Net als in Honiara wilden alle deelnemers onderdeel worden van een netwerkgroep. We hebben met hen afspraken gemaakt over commitment als groep en over vervolgstappen. Aantal van de jeugdwerkers gaan de straat op om de onbereikbare verslaafden op te zoeken en een zorgaanbod te doen (naar de mogelijkheden die er zijn). Zij hebben Veldwerk Amsterdam polo's gekregen en gaan zo herkenbaar de straat op:). Het verzoek aan Piet de Groot om leiding te geven aan deze zusterorganisatie in Gizo, ze hebben hun wekelijkse teammeeting op woensdagochtend. Naast het Veldwerkteam gaat er een groep voorlichting geven over drank, drugs en verslaving op Gizo en omliggende eilanden en worden er een aantal mensen getraind in counseling door de lokale SPVer naar het Jellinek model. Wij zullen hen vanuit Nederland zo goed mogelijk van informatie voorzien.

Gizo en omgeving ziet er uit als een paradijs. Honderden kleine eilandjes met palmbomen en witte stranden, helder blauwe zee vol tropische vissen en koraalriffen. Locals gaan er 's ochtends met een kano op uit, vangen wat visjes, plukken wat kokosnoten en vruchten. Bakken de vis op een vuurtje op een tropisch onbewoond eilandje en gaan uitrusten onder een palmboom. Mensen lijken er over het algemeen gelukkig, denk dat ik mij daar ook wel een tijdje zou kunnen vermaken. Aan de andere kant is het leven er ook erg hard. Groot deel is verslaafd, veel geweld naar vrouwen, medische zorg is beperkt en ontwikkelingskansen en de kans op een baan zijn beperkt. Hopelijk hebben we een klein beginnetje gemaakt om wat van deze problemen op te lossen.

Het was goed voor ons om ook eens een hele andere kant van de wereld te zien. Qua kennis, samenwerking en de sterke institutionele basis hebben wij het een stuk beter geregeld. Maar wij kunnen ook genoeg leren van hen: zaken accepteren zoals ze zijn ipv alleen maar klagen over de beperkingen. Ondanks alle problemen en agressie lijkt hun samenleving een stuk socialer, er wordt veel meer verantwoordelijkheid genomen door individuen en de gemeenschap zelf. Tot zover mijn stichtelijke worden. Ik zal over een weekje nog een analyse en samenleving van deze trip maken en nog een paar geniale paralellen naar onze situatie maken. Deze reis was de bijzonderste en gaafste die ik ooit gemaakt heb maar ook redelijk slopend. Dus ik ga van nog een weekje vakantie genieten Down Under (wat praktijkervaring over alcoholmisbruik opdoen). Over een weekje weer terug, heb zin om Amsterdam weer (on)veilig te maken. Zie jullie dan!!!!